۲/۲۰/۱۳۹۰ ۰۷:۳۹:۰۰ بعدازظهر
امین
اين بنا در غرب مسجد وكيل شيراز واقع شده و يكي از بزرگ‌ترين و ارزشمندترين حمام‌هاي تاريخي ايران است. حمام وكيل توسط كريم خان زند ساخته شده است.
بناي حمام به صورت مكعب است و ورودي آن در سمت شمال قرار دارد؛ در جنوب حمام، آب‌انباري از دوره زنديه و در شرق آن مسجد وكيل قرار دارد.
در دوره قاجار و به ويژه در دوره اخير تعميرات و تغييراتي در بنا صورت گرفت؛ سردر حمام كه با كاشي‌كاري مزين شده، مربوط به دوره قاجاريه است؛ بعد از سردر، هشتي ورودي زيبايي قرار گرفته كه بدنه آن در اصل با نقوش زيباي اسليمي به شيوه آهك‌بري، مزين شده است.
بر بالاي اين هشتي كه با گنبدي مسقف شده، نورگيري زيبا و مشبك به شكل قبه تعبيه شده كه وزنه‌هاي دايره شكل آن، از سفال سبزرنگ و با شيشه‌هاي ساده مدور پوشيده شده است؛ هشتي از طريق راهرويي به سربينه وسيع و زيباي حمام راه مي‌يابد.
رخت‌كن يا سربينه هشت ضلعي است و پوشش طاق و گنبد آن بر روي هشت ستون سنگي يكپارچه قرار دارد.
تمام كف و ازاره (آن قسمت از ديوار اتاق و يا ايوان كه از كف طاقچه تا روي زمين بود) سربينه با تخته سنگ‌هاي مرمرين پوشيده شده و در ميانه آن حوض هشت ضلعي با ديواره‌هايي از سنگ‌هاي يكپارچه قرار دارد؛ وسط اين حوض فواره‌اي از همان سنگ تعبيه شده است.
دور تا دور حوض كه پايين‌تر از سطح كف سربينه قرار دارد، فضايي براي قراردادن كفش‌ها تعبيه شده است. بعد از اين سطح، كف اصلي سربينه و صفه‌هاي اطراف آن قرار دارد كه ويژه استراحت و كندن و پوشيدن لباس است؛ در چهارگوشه سربينه چهار حوض كوچك فواره‌دار، به قرينه يكديگر ساخته‌اند.
روشنايي سربينه از طريق نورگيرهايي تأمين مي‌شود. سطوح داخلي سربينه و طاق‌ها در اصل با لايه‌اي از نقوش زيباي اسليمي به شيوه آهك‌بري مزين مي‌شد كه در تعميرات دوره قاجار اين سطح با ساروج (مخلوطي است از آهك و خاكستر يا ريگ كه در آب به مرور جذب انيدريد كربنيك كنند و آهكش به صورت سنگ آهك كه محكم و پايدار است در مي‌آيد و از آن در راستاي ساختن بنا استفاده مي‌كنند) و لايه‌اي از گچ‌بري پوشانده شد؛ با برداشتن لايه دوره قاجار، بخش باقي مانده از تزئينات دوره زنديه مشخص شده است.
در قسمت غربي سربينه راهروهايي به فضاي گرمخانه و ديگر بخش‌هاي حمام راه مي‌يابد؛ گرمخانه حمام به‌نسبت بزرگ و وسيع است.
پوشش طاق و گنبد اين محوطه بر چهار ستون سنگي يكپارچه كه به شيوه مارپيچي تراش خورده‌اند، استوار شده است و در زواياي دو ضلع گرمخانه، دو شاه‌نشين به‌نسبت بزرگ با حوض سنگي فواره‌دار ويژه استحمام اعيان وجود دارد.
در قسمت جنوبي گرمخانه سه خزينه آب وجود دارد كه در قسمت جنوب شرقي و غربي آنها دو جايگاه معروف به «خلوتگاه» با ازاره مرمري و تزئينات آهك‌بري زيبا وجود دارد.
زير گرمخانه كانال‌هاي حرارتي «گربه‌رو، گرما را از تون يا گـُلخن حمام به بخش‌هاي مختلف گرمخانه انتقال مي‌داد.
كف گرمخانه با سنگ‌هاي پهن و بزرگ فرش شده و ديوارهاي پايين آن نيز با سنگ‌هاي مرمر شفاف پوشش يافته است.
در قسمت شرق و پشت حمام، فضايي به‌نام «گاورو» قرار داشت كه با دري به خارج حمام مربوط مي‌شد.
اين فضا ويژه ورود و خروج چهارپايان حامل كود و … بود. در انتهاي اين راهرو، چاه عميقي است كه آب اصلي حمام را تأمين مي‌كرد.
اين حمام تاريخي به شماره 917 در سال1351 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
29 اردی بهشت 90 .
Posted in: 
پستها
0 نظرات:
ارسال یک نظر