متروي شيراز؛ متحول كننده ساخت تونل‌هاي مكانيزه مترو در ايران

بسياري از كارشناسان اعتقاد دارند متروي شيراز كه بعد از تهران بيشترين طول تونل زير زميني براي احداث آن ايجاد شده است، نقطه عطف تحول در ساخت تونل‌هاي مكانيزه مترو در ايران محسوب مي‌شود.

به گزارش خبرنگار ايسنا، بعد از شش سال كه از برزمين زدن كلنگ ساخت مترو در شيراز مي‌گذرد، روز چهارشنبه، حفاري فاز اول تونل‌هاي قطار شهري در اين كلان‌شهر، قبل از اصفهان و تبريز، به‌پايان رسيد و تيغه دستگاه حفار تي‌بي‌ام، آخرين مترها را در نورديد تا مهندسان ايراني توان انديشه‌هاي خود را به‌رخ جهانيان بكشند.

مهندس حسن مهدي مدير عامل شركت راه‌بام، مجري تونل‌هاي بام‌راه در گفت و گو با خبرنگار ايسنا در شيراز گفت: علي‌رغم آنكه قبل از اين هيچ تجربه موثري در زمينه حفاري تونل به‌آن شكل و حجم كه در شيراز انجام شد، وجود نداشت، امروز شاهد تربيت نسلي ازمهندسان در اين عرصه هستيم و اين يك افتخار براي هر ايراني است.

مهدي با اشاره به خصوصيت‌هاي بخشي از تونل‌هاي مترو در شيراز گفت: بخش اعظمي از تونل‌ بايد در زير آب حفر مي‌شد و بخشي نيز از مسيري عبور مي‌كرد كه يادگارهاي تاريخي در آن قرار داشت و انجام اين‌كار توسط مهندسان ايراني گامي بلند در تحول مهندسي ساخت تونل در اعماق زمين محسوب مي‌شود.

وي با بيان اينكه شركت بام‌راه در يك مسير قانوني، مناقصه اجراي اين پروژه را برده و كار را براساس مطالعاتي دقيق آغاز كرد، از آموزش مستمر پرسنل فعال در اين پروژه خبر داد و گفت: كار با دستگاه تي‌بي‌ام در عمقي از آب نيازمند بهره‌بردن از دانش غواصي و تلفيق آن با مهندسي بود تا در صورت بروز مشكل نسبت به رفع آن اقدام شود.

وي گفت: اين در حالي است كه كار در زير آب نيازمند ايجاد شرايطي ايمن بوده و هر متخصص تنها دو ساعت در روز مي‌تواند كار مفيد داشته باشد.

مهدي با تاكيد براينكه پايان حفاري تونل‌ها به‌معناي اتمام كار نيست اما به‌معناي انجام بخش اعظم و اصلي كاري بزرگ محسوب ميَ‌شود، گفت: براي اجراي اين پروژه تاسيسات و سيستم‌هاي كنترلي را براي فعاليت غواصان متخصص در زير آب ايجاد كرديم، تاسيساتي مانند اطاق فشار كه غواص قبل از حضور در محل كار وارد آن شده و بدنش با شرايط كار در زير آب وفق داده مي‌شود و پس از اتمام كار نيز بايد براي مدتي در اين اطاقك قرار بگيرد تا گازهاي خوني به‌حالتي طبيعي برگردانده شود.

وي با يادآوري اينكه تكنولوژي كار با اين دستگاه حفار در شرايط زير آب تاقبل از اين در ايران وجود نداشت، گفت: پذيرفتن ريسك انجام اين پروژه در حالي منطقي به‌نظر مي‌رسيد كه مي‌دانستيم در جهان اين تكنولوژي و علم وجود دارد و مي‌توانيم آن را وارد كرده حتي بومي كنيم.

مهدي خاطرنشان كرد: براي اجراي اين پروژه ابداعاتي انجام داديم مثلا براي انتقال دستگاه تي‌بي‌ام بعد از اتمام حفاري يك نقطه، به نقطه مقابل براي ادامه حفاري نيازمند طراحي بود و ما موفق به‌اين كار شديم.

وي از تبديل دانش حفاري با دستگاه‌هاي مكانيزه در تونل‌هاي مترو در شيراز به كتاب، مقاله و مطالب علمي خبر داد و تصريح كرد: در طول اين شش سال سمينارها و همايش‌هاي مختلف علمي را در كشور برگزار و دانش خود را بدون بخل منتقل كرده و در اختيار ديگر فعالان مهندسي قرار داديم.

مدير عامل شركت بام‌راه با بيان اينكه بخشي از نيروهاي تخصصي و فعال اين شركت هم‌اينك در شركت‌هاي ديگر مشغول فعاليت هستند، گفت: دانش‌‌ انسان به‌صورت انفرادي داراي يك راندماني است اما وقتي اين دانش‌ها تجميع شود، با مديريت صحيح و علمي مي‌توان راندمان بالايي را در بهره‌برداري از اين دانش شاهد بود.

به‌گزارش ايسنا،‌ اتمام زمان‌برترين بخش از اجراي عمليات ساخت مترو در شيراز كه برخلاف ساير كلان‌شهرها و به‌واسطه بافت جغرافيايي به‌صورت تونل‌هاي زير زميني با عمقي تا بيش از بيست و چهار متر انجام شد، بخش اعظمي از مشكلات شهروندان را خصوص در بخش ترافيك شهري خواهد كاست.

اگرچه بسياري از نقاط كه هم‌اينك به‌دليل انجام عمليات حفاري مترو مسدود است، طي ماه‌هاي آينده همچنان مسدود خواهد ماند، اما مشكلات ناشي از عمليات ريل‌گذاري و آماده‌سازي ا يستگاه‌هاي مترو در مقايسه با حفاري تونل‌ها بسيار كمتر خواهد بود.

براساس اين گزارش و از نظر بسياري از مهندسان كه در جريان شكل و مسير اجراي تونل قطار شهري شيراز بودند، اجراي اين پروژه بدون اتكا به متخصصان خارجي امكان‌پذير نبود، اما امروز مي‌بينيم كه اين پروژه با كمترين ميزان انحراف- حدود 4 سانتيمتر- به اتمام رسيده است.

علي‌ايحال همانگونه كه قائم مقام شركت مادر تخصصي توسعه زيرساخت‌هاي حمل و نقل ريلي كشور نيز تاكيد كرد؛ بهره‌برداري از قطار شهري در شيراز مستلزم رسيدن واگن‌ها به اين شهر است، واگن‌هايي كه علاوه بر شيراز، به مقصد اصفهان، مشهد، تبريز و كرج هم وارد ايران مي‌شوند.

به گفته ربيعي، تخصيص اولين سري واگن وارد شده بستگي به ميزان پيشرفت كار داشته و هر شهري كه حجم بيشتري از كار را به‌اتمام رسانده باشد، محق‌تر خواهد بود.

اين نكته لزوم تسريع در امر ريل‌گذاري، كه بخشي از آن انجام شده است، و احداث ايستگاه‌ها و تجهيز سازمان قطار شهري را مورد تاكيد قرار مي‌دهد.

از طرفي شهرداري شيراز و سازمان قطار شهري بايد در ترميم محل‌هايي كه با هدف اجراي طرح مترو مسدود شده و بعضا تخريب شده بود، دقت و ظرافت بيشتري به‌خرج دهد تا مجبور نباشد مانند خيابان معالي‌آباد، يك بلوار را بارها ايجاد و باز تخريب كند و اينگونه اعتبارات قطار شهري را كه به سختي اختصاص پيدا كرده است، هدر رود.

اگر شهردار شيراز، اعضاي شوراي اسلامي شهر شيراز و ديگر دست‌اندركاران مديريت شهري، سري به خيابان‌هاي مختلف مسير مترو بزنند، كم‌توجهي به اصلاح و ترميم اين خيابان‌ها به‌وضوح ديده مي‌شود.

ناهمواربودن خيابان قصردشت، حد فاصل ميدان قصردشت تا چهارراه مطهري، بلوار معالي‌آباد، بخشي از بلوار مدرس و ..

هرچند از يازده عضو شوراي اسلامي شهر شيراز تنها سه نفر را مي‌شد در مراسم پاياني حفاري تونل‌هاي قطار شهري ديد، اما بي‌تردي تمام اعضاي اين شورا در خصوص احداث مترو و همچنين بازگشت شهر به حالت عادي قبل از ايجاد آن، حساسيت داشته و خواهند داشت.

به‌گزارش ايسنا، نكته بارزي كه روز چهارشنبه شايد كمتر نظري را به‌خود جلب كرد، تاكيد استاندار فارس بر لزوم به‌بهره‌برداري رسيدن حداقل ده كيلومتر از مسير مترو كه اكنون مراحل نهايي ساخت ايستگاه را طي مي‌كند، در حدفاصل ميدان احسان، ميدان نمازي، بود.

دكتر روح‌الله احمد‌زاده كه بارها در سخنان خود اعتماد به جوانان و تلفيق تجارب مهندسان و متخصصان باسابقه با توانايي‌ها، تخصص و انرژي جواني، را لازمه پيشرفت و توسعه دانست، اميدوار است كه در ماه‌هاي آينده شهروندان شيرازي طعم شيرين استفاده از ابزارهاي پيشرفته حمل و نقل عمومي را بچشند.

وي احداث و اتمام تونل‌هاي مكانيزه قطار شهري شيراز را حاصل اعتماد به جوانان و توان آنان در فراگيري تخصص‌هاي مختلف و به‌اجرا درآوردن دانسته‌هاي علمي مي‌داند و تاكيد دارد همه دستگاه‌ها با توجه به اين فرايند، استفاده از جوانان متخصص را در دستور كار قرار دهند.

خوب است رسانه‌ها اين قول مسئولان شهر و قطار شهري به استاندار فارس در خصوص بهره‌برداري از ده كيلومتر مسير قطار شهري در نيمه اول سال آينده را با جديت پيگيري كرده و در كنار پرداختن به حواشي رويدادهايي همچون اتمام حفاري تونل‌هاي مترو، يا مشكلاتي كه اجراي اين پروژه براي شهروندان ايجاد كرده است، مزايايي كه اجراي اين پروژه عظيم كه به‌اندازه وسعت و تاثيراتش، مشكلاتي نيز فراروي شهر و شهروند قرار داده است را مورد توجه قرار دهند.

مسئولان قطار شهري شيراز مطمئن باشند كه نمايندگان افكار عمومي، در نيمه سال آينده، بي‌توجه به هر تحول مديريتي كه در اين سازمان يا در سطوح ديگر رخ بدهد يا ندهد، محقق شدن وعده آنان به استاندار را پيگيري خواهند كرد.

 8 آبان 89 .

Posted in: حمل و نقل,نقد و بررسی