Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
محک

ویژه نوروز 9 - باغ دلگشا

اين باغ در جبهه شمال شرقي و در سمت جنوب تنگ آب خان و نزديک آرامگاه سعدي و در بستري کوهستاني واقع شده است.
سابقة آباداني و وجود اين باغ نه تنها به پيش از دوره سلسله‎هاي آل اينجو و آل مظفر مي‎رسد بلکه تا پيش از اسلام يعني دورة حکومت ساسانيان، به دليل همجواري با مظهر کاريزي کهن و استقرار در حريم قلعه بسيار قديمي مشهور به کهن‎دژ بوده که بقاياي آن تا نيم سده پيش بر فراز کوه مقابل قرار داشت، قطعي است.


اين باغ در دشت زير پاي اين قلعه و در نزديکي مظهر کاريز سعدي که آب گازاران هم ناميده مي‎شود واقع شده است، آب قنات سعدي از گذشته تا کنون باغ دلگشا و چند باغ ديگر و کشتزارهاي اطراف را مشروب مي‎سازد.


در دورة تسلط تيمور گورکاني در فارس، اين باغ و مجموعه باغها در نهايت آباداني بوده و پس از ديدن اين باغ، در سمرقند باغي بزرگ به همين شيوه به نام دلگشا احداث نمود. اين باغ در دورة صفويه از باغهاي مشهور به شمار مي‎رفته و در دوره افشاريه همچنان آباد و احتمالاً مدتي در تملک ميرزا محمد کلانتر فارس بوده است.



اين باغ با مساحتي بالغ بر 5/7 هكتار به شمارة 912 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. ورودي باغ رو به جنوب، با عمارتي کرسي دار و ايوان دو ستونه به سمت جنوب و در سه طبقه در مرکز، که اطراف آن چهار خيابان است که به حصار اطراف باغ ختم مي‎گردد، در طبقه اول عمارت، يك هشتي وسيع با چهار شاه نشين و حوض بزرگ هشت گوشي با كاشي آبي كه لبه‌هاي آن قطعات سنگهاي سرخ فام حجاري شده است.



خيابان اصلي از مدخل در ورودي تا حوض جلو عمارت امتداد يافته، در طرفين اين خيابان دو باغچه از انواع مرکبات ديده مي‎شود. در سمت (شرق و غرب) عمارت دو خيابان و در سمت شمالي ساختمان از شمال به جنوب يک خيابان، که در دو سوي اين خيابانها درختان کاج و سرو کاشته شده است و بقية پوشش گياهي باغ را درختان نارنج، نخل و گردو) و بخش عمدة آن را مرکبات تشکيل مي‎دهد. حوضي بزرگ در سمت جنوبي ساختمان در جلو ايوان دو ستونه وجود دارد که لبه‎ها و پاشويه آن قطعات سنگ سرخ فام است و در وسط حوض يک گلدان سنگي بزرگ نصب گرديده که سابقا در آن درخت سرو بسيار زيبايي بود، که متاسفانه خشک شده و امروزه اثري ازآن نيست.


حدود نيم قرن پيش اين باغ در تملک خورشيد کلاه لقاءالدوله دختر قوام‎الملوک بود که با شوهر خود ناظم‎الملک در آنجا مي‎زيست، تا اينکه چندين سال قبل از ورثة قوام خريداري گرديد و در حال حاضر در تملک دولت مي‎باشد.


در سمت شمال باغ، باغچه كوچكي است كه به علت احداث خيابانهايي در اطراف باغ، از ضلع شمالي، جدا شده است که اين باغچه به نام باغ طاووس خوانده مي‎شود و فاقد عمارت است، ولي داراي درختان كهنسال سرو، كاج و نخل مي‎باشد كه بين آنها را درختان نارنج پوشانده است.


توضیحات از همشهری آنلاین

نوشته شده توسط امین ، در روز چهارشنبه ، 4فروردین 1388 ، ساعت 19:07 .

2 نظرات:

علی گفت...

عجب عکسهای زیبایی. انتخاب محل و زیبای ات بسیار عالی هست. به امید اینکه این روزهای نوروزی را شاد و با ارامش خیال بگذرانی.

http://babajoonshirazi.blogfa.com/ گفت...

سلام
مثل همیشه با مطالب مفیدوگزارش های خواندنی خصوصا این گزارش که همراه با شرح جغرافیایی و تاریخی تکمیل شده