نمادهای شهری در شیراز جایی ندارند/ طراحی هایی ساده انگارانه

شیراز - خبرگزاری مهر: هنوز نمادهای شهری متناسب با جایگاه شیراز به عنوان پایتخت فرهنگی کشور در این شهر ایجاد نشده و اندک نمادهای موجود نیز به گفته کارشناسان به نوعی ساده انگارانه هستند و بدین سبب باید گفت که نمادهای شهری در کلانشهر شیراز جایی ندارند.

به گزارش خبرنگار مهر، المان یا نماد شهری یا ترکیبی است پیکره وار که در ساخت آن از ویژگیهای درونی احجام و اشکال هندسی، صفحات قائم یا منحنی، اجزای سازه ای، کابلها، پوترها و فریمها و به طور کلی هر آنچه می تواند جنبه ی تزئینی و ساختمانی داشته باشد به صورت یک کلیت یکپارچه و تلفیقی از موارد فوق استفاده میشود.

قبل از هر چیز این ترکیب دارای یک نظام هندسی و تعادلی پایدار و زیباست به گونه ای که پس از خودنمایی در سطح شهر افراد را به گونه ای جذب خود مینماید و ذهنشان را درگیر خود میکند که تا مدتها در آن منطقه از شهر به صورت سمبلیک مشخصه ای برای شناخت شهر در منطقه ی مورد نظر میگردد.در واقع جزو شاخصه های شهری میگردد به گونه ای که ذهن با برده شدن نام منطقه ی مذبور ناخودآگاه به دنبال شاخصه ها و ویژگیهای خاص آن منطقه المان مورد نظر را در خود تصویر سازی خواهد کرد.

این المانها یا نمادهای شهر در فرهنگ و جوامع مختلف اشکال و ظاهری متفاوت دارند و می توان گفت این نمادها برگرفته از تفکرات اجتماعی یا ساختارهای فرهنگی یه جامعه است.

توجه به نمادهای شهری نه تنها به زیبایی بصری یک شهر کمک می کند بلکه بر ذهن و تفکرات گردشگران نیز اثر می گذارد.

اما در شیراز آن طور که شایسته یک کلانشهر فرهنگی است به نمادها یا المانهای شهری توجه چندانی نشده و آنچه در این شهر در این بخش می توان دید مجموعه ای از سردیسهای مفاخر به صورت محدود و موردی یا نمادهایی ساده و بدون هیچ شاخصه فرهنگی و اجتماعی است که مشمول مرور زمان و آسیب در ظاهر شده است.

در واقع برخی المانهای شهری شیراز با وجودی که با تازگی ایجاد شده اند اما هنوز نتوانسته اند به مانند المانهای قدیمی شهر جایی برای خود باز کنند.

دروازه قرآن شیراز- عکس : علیرضا بخشیان

یکی از آثار تاریخی شهر شیراز دروازه قرآن است و ضمن اینکه جذابیتهای یک اثر تاریخی را در خود نهفته دارد به عنوان یکی از المانهای فرهنگی و تمدنی شهر شیراز نیز جایگاه مناسبی هم در بین شهروندان و هم در بین گردشگران و مسافران دارد.

 مشکل دیگر در فضای شهری و المانهای شیراز، نبود هارمونی رنگی است که اگر به درستی با طبیعت این شهر مخلوط میشد تصاویری به یاد ماندنی را به جا می گذاشت.

از جمله معظلات دیگر نیز نماد پردازی شیراز مربوط به شب است و میتوان گفت شیراز دارای وسعتی زیاد است اما در شب فقط الوانهای رنگی و تضاد طبیعی رنگهاست که به چشم میخورد و به جرات میتوان گفت که شیراز شهر شب نیست.

به گفته مدیر انجمن معماران ایران المانهای شهری باید دو رسالت اصلی داشته باشند که برای توضیح آنها میتوان گفت در ابتدا باید بتوانند تعلق خاطر ایجاد کنند و دوم باید رسالت پیامی خود را باید به درستی انجام بدهند.

علیرضا گل گلی در گفتگو با خبرنگار مهر ادامه داد: نمونه بارز المانهای شهری با اصول صحیح معماری را میتوان برج آزادی در تهران اثر استاد مرحوم حسین امانت برشمرد که این برج از نمای بالای خود به شکل یک کبوتر است که بالهای خود را از هم باز کرده و از نمای کناری آن قوسهای ایرانی کار شده که علاوه بر رسالت پیامی تعلق خاطر زیادی نیز ایجاد کرده است.

طاووسی که در ورودی شهر شیراز ساخته شده است

وی اظهار کرد: در شیراز نحوه چیدن المانهای شهری به صورتی است که در تعریف علمی معماری جایگاه با ارزش و منطبق بر دیدگاه های علمی وجود ندارد و اگر تعلق خاطری به آنها وجود دارد تنها به دلیل بازده زمانی طولانی مدت آنهاست.

مدیر انجمن معماران ایران یادآور شد: ضعف بزرگی که در المانهای شیراز به چشم می خورد این است که این نمادها کاملا ساده انگارانه تهیه شده اند و ساختن المانهای ساده انگارانه که مردم را به تفکر دعوت نمی کند در علم معماری محکوم است.

گل گلی ادامه داد: از نمونه های بارز المانهای ساده انگارانه در سطح شیراز میتوان به طاووسی که در ورودی شهر قرار دارد و این طاووس فقط در چند ماه از سال فقط بدنه سبز خود را دارد و در بقیه سال خشک است، سبد گل واقع در میدان صنایع شیراز، آناناسهای مقابل صدا و سیمای فارس نیز از ان جمله هستند.

وی بیان کرد: طراحی المانها باید به گونه ای باشد که بتواند گویای تفکرات مردم و بازتاب افکار اجتماعی آنان باشد اما مثلا در المان فلکه اطلسی شیراز دو بشقاب بزرگ وجود دارد که از آنها آب سرازیر میشود و دیگر هیچ پیامی را منعکس نمیکند و این موضوع قابل قبول نیست که در حال حاظر بازتاب تفکر ایرانی تنها دو عدد بشقاب لبریز از آب باشد و میتوان گفت که این دو بشقاب به تقلید از بنایی در تایلند ساخته شده که طراحی آن به گونه ای بوده که از قدرت انرژی بخش آب استفاده شود و طرح به کار رفته در این فلکه برداشتی نازیبا از آن است.

میدان اطلسی شیراز

مدیر انجمن معماران ایران گفت: در چیدمان المانها باید به فرهنگ، بوم و اقلیم مردم توجه شود و نه تنها لزوما یک دوره معماری خاص که اگر هم به یک دوره معماری توجه شود بهتر از این است که فقط به نماد های عینی بپردازیم.

وی عنوان کرد: طراحی المان ها باید به صورت مسابقه ای انجام شود تا همگان با افکار جدید و متنوع در آن اجازه شرکت داشته باشند و این کار نیازمند آن است که یک تیم قوی داوری در اختیار داشته باشیم و این کار را باید با یک دید مثبت مدیریتی پیش ببریم تا بتوانیم بی توجهی های صورت گرفته را در عرض دو سال سامان ببخشیم.
به گزارش مهر، به هر حال کلانشهر شیراز که داعیه پایتخت فرهنگی کشور را نیز دارد و همچنین با سابقه فرهنگی و تمدنی خود شایستگی برخورداری از نمادهای شهری با محتوا، زیبا و برخوردار از سبک معماری این شهر را دارد که باید بیش از پیش به آن توجه کرد.

6 آذر90.

Posted in: زیبا سازی,نقد و بررسی