۱/۰۴/۱۳۸۹ ۰۷:۱۹:۰۰ بعدازظهر
امین
اين باغ در جبهه شمال شرقي و در سمت جنوب تنگ آب خان و نزديک آرامگاه سعدي و در بستري کوهستاني واقع شده است.
سابقة آباداني و وجود اين باغ نه تنها به پيش از دوره سلسلههاي آل اينجو و آل مظفر ميرسد بلکه تا پيش از اسلام يعني دورة حکومت ساسانيان، به دليل همجواري با مظهر کاريزي کهن و استقرار در حريم قلعه بسيار قديمي مشهور به کهندژ بوده که بقاياي آن تا نيم سده پيش بر فراز کوه مقابل قرار داشت، قطعي است.
اين باغ در دشت زير پاي اين قلعه و در نزديکي مظهر کاريز سعدي که آب گازاران هم ناميده ميشود واقع شده است، آب قنات سعدي از گذشته تا کنون باغ دلگشا و چند باغ ديگر و کشتزارهاي اطراف را مشروب ميسازد.
در دورة تسلط تيمور گورکاني در فارس، اين باغ و مجموعه باغها در نهايت آباداني بوده و پس از ديدن اين باغ، در سمرقند باغي بزرگ به همين شيوه به نام دلگشا احداث نمود. اين باغ در دورة صفويه از باغهاي مشهور به شمار ميرفته و در دوره افشاريه همچنان آباد و احتمالاً مدتي در تملک ميرزا محمد کلانتر فارس بوده است.
اين باغ با مساحتي بالغ بر 5/7 هكتار به شمارة 912 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. ورودي باغ رو به جنوب، با عمارتي کرسي دار و ايوان دو ستونه به سمت جنوب و در سه طبقه در مرکز، که اطراف آن چهار خيابان است که به حصار اطراف باغ ختم ميگردد، در طبقه اول عمارت، يك هشتي وسيع با چهار شاه نشين و حوض بزرگ هشت گوشي با كاشي آبي كه لبه‌هاي آن قطعات سنگهاي سرخ فام حجاري شده است.
خيابان اصلي از مدخل در ورودي تا حوض جلو عمارت امتداد يافته، در طرفين اين خيابان دو باغچه از انواع مرکبات ديده ميشود. در سمت (شرق و غرب) عمارت دو خيابان و در سمت شمالي ساختمان از شمال به جنوب يک خيابان، که در دو سوي اين خيابانها درختان کاج و سرو کاشته شده است و بقية پوشش گياهي باغ را درختان نارنج، نخل و گردو) و بخش عمدة آن را مرکبات تشکيل ميدهد. حوضي بزرگ در سمت جنوبي ساختمان در جلو ايوان دو ستونه وجود دارد که لبهها و پاشويه آن قطعات سنگ سرخ فام است و در وسط حوض يک گلدان سنگي بزرگ نصب گرديده که سابقا در آن درخت سرو بسيار زيبايي بود، که متاسفانه خشک شده و امروزه اثري ازآن نيست.
حدود نيم قرن پيش اين باغ در تملک خورشيد کلاه لقاءالدوله دختر قوامالملوک بود که با شوهر خود ناظمالملک در آنجا ميزيست، تا اينکه چندين سال قبل از ورثة قوام خريداري گرديد و در حال حاضر در تملک دولت ميباشد.
در سمت شمال باغ، باغچه كوچكي است كه به علت احداث خيابانهايي در اطراف باغ، از ضلع شمالي، جدا شده است که اين باغچه به نام باغ طاووس خوانده ميشود و فاقد عمارت است، ولي داراي درختان كهنسال سرو، كاج و نخل ميباشد كه بين آنها را درختان نارنج پوشانده است.
سابقة آباداني و وجود اين باغ نه تنها به پيش از دوره سلسلههاي آل اينجو و آل مظفر ميرسد بلکه تا پيش از اسلام يعني دورة حکومت ساسانيان، به دليل همجواري با مظهر کاريزي کهن و استقرار در حريم قلعه بسيار قديمي مشهور به کهندژ بوده که بقاياي آن تا نيم سده پيش بر فراز کوه مقابل قرار داشت، قطعي است.
اين باغ در دشت زير پاي اين قلعه و در نزديکي مظهر کاريز سعدي که آب گازاران هم ناميده ميشود واقع شده است، آب قنات سعدي از گذشته تا کنون باغ دلگشا و چند باغ ديگر و کشتزارهاي اطراف را مشروب ميسازد.
در دورة تسلط تيمور گورکاني در فارس، اين باغ و مجموعه باغها در نهايت آباداني بوده و پس از ديدن اين باغ، در سمرقند باغي بزرگ به همين شيوه به نام دلگشا احداث نمود. اين باغ در دورة صفويه از باغهاي مشهور به شمار ميرفته و در دوره افشاريه همچنان آباد و احتمالاً مدتي در تملک ميرزا محمد کلانتر فارس بوده است.
اين باغ با مساحتي بالغ بر 5/7 هكتار به شمارة 912 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. ورودي باغ رو به جنوب، با عمارتي کرسي دار و ايوان دو ستونه به سمت جنوب و در سه طبقه در مرکز، که اطراف آن چهار خيابان است که به حصار اطراف باغ ختم ميگردد، در طبقه اول عمارت، يك هشتي وسيع با چهار شاه نشين و حوض بزرگ هشت گوشي با كاشي آبي كه لبه‌هاي آن قطعات سنگهاي سرخ فام حجاري شده است.
خيابان اصلي از مدخل در ورودي تا حوض جلو عمارت امتداد يافته، در طرفين اين خيابان دو باغچه از انواع مرکبات ديده ميشود. در سمت (شرق و غرب) عمارت دو خيابان و در سمت شمالي ساختمان از شمال به جنوب يک خيابان، که در دو سوي اين خيابانها درختان کاج و سرو کاشته شده است و بقية پوشش گياهي باغ را درختان نارنج، نخل و گردو) و بخش عمدة آن را مرکبات تشکيل ميدهد. حوضي بزرگ در سمت جنوبي ساختمان در جلو ايوان دو ستونه وجود دارد که لبهها و پاشويه آن قطعات سنگ سرخ فام است و در وسط حوض يک گلدان سنگي بزرگ نصب گرديده که سابقا در آن درخت سرو بسيار زيبايي بود، که متاسفانه خشک شده و امروزه اثري ازآن نيست.
حدود نيم قرن پيش اين باغ در تملک خورشيد کلاه لقاءالدوله دختر قوامالملوک بود که با شوهر خود ناظمالملک در آنجا ميزيست، تا اينکه چندين سال قبل از ورثة قوام خريداري گرديد و در حال حاضر در تملک دولت ميباشد.
در سمت شمال باغ، باغچه كوچكي است كه به علت احداث خيابانهايي در اطراف باغ، از ضلع شمالي، جدا شده است که اين باغچه به نام باغ طاووس خوانده ميشود و فاقد عمارت است، ولي داراي درختان كهنسال سرو، كاج و نخل ميباشد كه بين آنها را درختان نارنج پوشانده است.
توضیحات از همشهری آنلاین
نوشته شده توسط امین ، در روز چهارشنبه ، 4فروردین 1388 ، ساعت 19:07 .
Posted in: باغ
پستها
2 نظرات:
عجب عکسهای زیبایی. انتخاب محل و زیبای ات بسیار عالی هست. به امید اینکه این روزهای نوروزی را شاد و با ارامش خیال بگذرانی.
سلام
مثل همیشه با مطالب مفیدوگزارش های خواندنی خصوصا این گزارش که همراه با شرح جغرافیایی و تاریخی تکمیل شده
ارسال یک نظر